Những năm gần đây, người dân ở xã Bản Liền, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai đã biết tận dụng lợi thế địa phương và nét văn hóa đặc sắc của người Tày nơi đây để phát triển du lịch cộng đồng, góp phần phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo.
Những nếp nhà sàn đơn sơ nhưng sạch đẹp, những con đường bê tông trải dài, thấp thoáng bóng các mế, các chị trong bộ váy áo truyền thống bên nương chè xanh non… Bản Liền mang khung cảnh bình yên, mộc mạc. Du khách đến đây có thể tham gia các hoạt động trải nghiệm như cắm trại, cùng bà con lên nương hái chè hay thưởng thức các món ẩm thực đặc sản địa phương.
Những ngôi nhà sàn truyền thống được chuyển đổi làm homestay.
Anh Lâm A Nâng (Đội 3, xã Bản Liền, huyện Bắc Hà) cho biết năm 2019, tham gia Dự án Tăng cường sinh kế và vị thế của người dân tộc thiểu số thông qua phát triển du lịch cộng đồng (do chính phủ Australia tài trợ), gia đình anh cũng như người dân Bản Liền lần đầu được tiếp cận với khái niệm du lịch cộng đồng.
“Gia đình tôi bắt đầu làm du lịch cộng đồng từ cuối năm 2019. Nhận thấy trong người Tày mình ở đây còn lưu giữ được nhiều phong tục tập quán và những nét văn hóa truyền thống, vì thế tôi muốn qua mô hình du lịch cộng đồng này giới thiệu những nét văn hóa đặc sắc của bà con mình đến du khách bốn phương, đa số là khách nước ngoài. Khách nghỉ tại bản có thể cùng dân bản đi hái chè, lên rừng hái rau, cùng lội suối bắt cá, rồi tối về chế biến thành những món ăn ngon theo ẩm thực của bà con nơi đây” - anh Lâm A Nâng cho biết.
Du khách tham quan, trải nghiệm nghề truyền thống của bà con người Tày ở Bản Liền
Chị Vàng Thị Thông - chủ một homestay tại xã Bản Liền cho biết thời gian đầu nhiều bỡ ngỡ, nhưng được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng, người dân đã dần thích ứng với mô hình kinh tế mới: “Sau khi được đi tập huấn, gia đình tôi đã biết cách bảo vệ môi trường, di chuyển chuồng nuôi nhốt gia súc ra xa nhà, sửa sang con đường vào nhà. Khách đến nghỉ tại gia đình tôi có những nhận xét rất tốt, đó là động lực để gia đình tôi cố gắng hơn. Ngoài ra, tôi còn thường xuyên đón khách nước ngoài đi dã ngoại tham quan, trải nghiệm cảnh quan địa phương tại Bắc Hà”.
Du lịch cộng đồng đã tạo việc làm, tạo thêm sinh kế cho người dân vùng cao. Họ đã có thể tự tin giới thiệu với du khách những nét độc đáo về văn hóa và tình yêu quê hương, bản làng của mình. Du lịch cộng đồng phát triển cũng là cơ hội để các sản phẩm hàng hóa của bà con được nhiều người biết đến, mở ra cơ hội phát triển cho ngành sản xuất chế biến nông sản và sản phẩm truyền thống của dân tộc mình.
Dân bản đã tích cực học ngoại ngữ để đón khách nước ngoài.
Anh Lâm A Nâng cho biết thêm: "Ngày xưa bà con muốn bán nông sản thì phải đem ra tận ngoài chợ nhưng bây giờ có khách du lịch đến tham quan, nghỉ dưỡng tại bản thì chúng tôi có thể bán hàng ngay tại nhà. Ví dụ như mình nuôi con gà, vịt hay con cá để chế biến thành món ăn để phục vụ khách thì hiệu quả kinh tế sẽ cao hơn đem ra chợ bán. Chúng tôi đang hướng đến trồng trọt và chăn nuôi theo hướng hữu cơ để bảo đảm du khách có ấn tượng tốt, tạo dựng niềm tin đối với cơ sở lưu trú của chúng tôi".
Biết khai thác những tiềm năng cùng sự hỗ trợ từ địa phương và dự án của các tổ chức quốc tế, mô hình du lịch cộng đồng ở xã Bản Liền không chỉ mang lại thu nhập trước mắt cho người dân mà còn góp phần giảm nghèo bền vững, đồng thời mở ra cơ hội hiện thực hóa mong muốn bảo tồn, giới thiệu những nét đẹp văn hóa của bà con các dân tộc thiểu số đến với du khách thông qua các hoạt động trải nghiệm, khám phá./.
